میاموتو موساشی و كتاب 5 حلقه (قسمت اول)

میاموتوموساشی

به هر حال موساشی زندگی باشكوهی داشت. زندگی او شامل تمام چیزهای زنگی و رویایی بود كه یك سامورایی ژاپنی به آن معروف است.

موساشی استاد شمشیرزنی بود كه تمام حریفانش را شكست داد. او تمامی مجموعه قوانین و رموز « بوشیدو» و « ذن» را فرا گرفت و یكی از بهترین كتابهای مربوط به استراتژی را نوشت: « گورین نوشو» (Gorin Nosho) یا كتاب 5 حلقه

The Book of Five Rings)).

داستان موساشی با آموزش های اولیه او به عنوان یك سامورایی در قرن شانزدهم در ژاپن شروع می شود. پدرش یك سری از اصول شمشیربازی را به او آموخت ولی بیشتر رموز شمشیربازی را خودش به تنهایی فرا گرفت. موساشی در طی دوران زندگیش 60 بار دوئل كرد و هرگز شكست نخورد. او دو سال قبل از مرگش در غاری از جزیره كیوشو گوشه نشین شد و اصول كلاسیك استراتژی را نوشت كه این كتاب مأخذ فوق العاده ای برای راهنمایی رزمی كاران این رشته می باشد.

علائق خونبار

قبل از بررسی كتاب « گو رین نو شو» بهتر است بعضی از علائق موساشی را مورد بررسی قرار دهیم . موساشی در دوران جوانی در سال 1600 در سكی گاهارا به مبارزه پرداخت. این مبارزه ای بود كه بین دو منطقه توكوگاوا لیاسو و توكوگاوا شگونات برگزار شد. بعداً موساشی به كیوتو رفت جایی كه شهرت و آوازه او به سرعت همه گیر شد.

گفته می شود اولین دوئل موساشی در سن 13 سالگی بود كه در جریان آن یك سامورایی به نام آریما كی بئی از مدرسه شینتوریو را به قتل رساند. سه سال بعد با تاداشیما آكیاما از استان تاجیما جنگید و به راحتی سامورایی مغرور را شكست داد. این مسابقات سرنوشت زندگی موساشی را به عنوان یك شمشیرزن رقم زد‘ مهارت او در شمشیرزنی فوق العاده بود‘ به صورتی كه در بسیاری از مبارزات با بوكن (شمشیر چوبی) شركت می كرد.

در سن 21 سالگی عنوان سرداری كیوتو را از آن خود كرد. جایی كه با خانواده یوشیوكا آشنا شد و با گنزامون بزرگ خاندان یوشیوكار مبارزه كرد. با اینكه موساشی فرد ناشناسی برای گنزامون بود و خودش شمشیرزن بلند آوازه ای بود‘ اما دعوت مبارزه او را پذیرفت. قرار مسابقه برای ساعت 5 صبح روز بعد در اطراف شهر كیوتو بود. گنزامون در سپیده دم آن روز به همراهی تعدادی از اطرافیان و محافظانش به محل مبارزه رسید. ولی اثری از موساشی دیده نمی شد. گنزامون چند تن از شاگردانش را به خانه او فرستاد كه ببینند آیا او هنوز در خانه اش هست یا نه. البته موساشی در خانه بود ولی هنوز از خواب بیدار نشده بود. این كار گنزامون را بسیار خشمگین كرد. بعد از آن دو ساعت طول كشید كه موساشی از راه برسد.

بالاخره نزدیك ظهر موساشی در حالی كه یك شمشیر چوبی در دست داشت از راه رسید. او كاملاً آرام و خونسرد به نظر می رسید. اما گنزامون هیچ تلاشی برای پنهان كردن خشم خود نكرد و فوراً به سمت موساشی یورش برد. موساشی به راحتی بیشتر ضربات او را دفع كرد و با اینكه ضرباتی به سر هر دو مرد وارد شد‘ ولی موساشی یك ضربه كاری به سر حریف زد و او را نقش زمین ساخت. گنزامون بعد از اینكه هوشیاری اش را دوباره به دست آورد متوجه شد كه دستش از چند جا شكسته است. گنزامون با این شكست بسیار سرشكسته و تحقیر شد.

زمان زیادی از این ماجرا نگذشته بود كه دنشی چیرو برادر كوچكتر گنزامون‘ برای باز پس گرفتن شرافت خانواده‘ موساشی را به مبارزه دعوت كرد. با اینكه گنزامون بزرگ خانواده بود ولی دنشی چیرو شمشیرزن بهتری بود. او با یك شمشیر فولادی كه طول تیغه اش بیش ار 5 فوت بود و با هدف ریختن خون موساشی به محل مبارزه رسید. دنشی چیرو با اعتماد به نفس كامل پا به میدان گذاشته بود. او شمشیر بازی اصیل موساشی را هنگام شكست برادرش دیده بود و با خود فكر می كرد می تواند او را شكست دهد.

دوباره موساشی به موقع سر قرار حاضر نشد‘ ولی به محض اینكه از راه رسید با شمشیر چوبی خود حمله سهمگینی را اغاز كرد. موساشی به سرعت یك ضربه سخت به حریف وارد كرد كه باعث كشته شدن دنشی چیرو در محل مسابقه شد. او بعدها ماتاشی چیرو پسر 13 ساله گنزامون را با ضربه ای كه به پیشانی او وارد كرد كشت.

با شكست دادن سه تن از اعضای خانواده یوشیوكا‘ موساشی در كیوتو به اوج شهرت رسید. او 8 سال بعد را با مسافرت های پی در پی و جستجوی حریفان برجسته سپری كرد.

موساشی دو سال آخر عمرش را در یك غار و به نوشتن كتاب گذراند. « گو رین نو شو» در این كتاب موساشی استراتژی جنگ گروهی را با پیكار یك نفره برابر می داند. این اولین بار بود كه این تئوری نادیده گرفته می شد. درحقیقت منتقدان موساشی می گویند با وجودی كه او شمشیرزن خوبی بوده ولی تاكتیك های او در مورد یوشیوكاها و دیگران نابخشودنی و غیر موجه بوده است. چون او آداب و رسوم رعایت زمان و ضوابط اخلاقی را رعایت نمی كرده است.

مدافعان موساشی به این انتقاد اینگونه پاسخ می دهند كه‘ مهارت شمشیرزنی و فلسفه او نشان می دهد كه می دانسته مبارزه باید در زمان خاص خودش شروع شرود. در آن زمان حملات غافلگیر كننده مرسوم بود و حتی تاكتیك خبررسانی. این مسئله به صورت كاملاً مشخص در كتاب « گو رین نوشو» آمده است: « امروزه هیچ جنگجویی وجود ندارد كه واقعاً مفهوم استراتژی را درك كند.»

به عبارت دیگر هیچ گونه قوانین تشریفاتی در مبارزه وجود ندارد‘ چه تك به تك و یا گروهی. این كار شبیه روش نیكولو ماكیاولی كه در كتاب « شاهزاده » آمده است‘ نیست. اولین كاری كه باید انجام دهید نادیده گرفتن قوانین است‘ چرا كه حریف شما مطمئناً همین كار را خواهد كرد